Lezing Mark Deckers over in de oorlog ontslagen bibliotheekmedewerkers
Het verhaal van de Zeister Dora Belinfante

De geschiedenis wordt pas bij ons bekend wanneer het doorgegeven wordt. Wanneer de geschiedschrijvers besluiten om een stukje historie niet door te geven, verdwijnt het voor altijd in de vergetelheid.

Die kant leek het ook op te gaan met de historie van de Joodse bibliotheekmedewerkers in de oorlog. Totdat Mark Deckers, in zijn zoektocht naar een brief over Annie M.G. Schmidt in de Koninklijke Bibliotheek, toevallig stuitte op iets heel anders.

Hij ontdekte brieven van de secretaris van de Centrale Vereniging van Openbare Leeszalen, over het ontslag van Joodse medewerkers uit de bibliotheken. Hierin is te lezen dat al in het jaar 1940 de Joodse medewerkers ontslagen werden uit de bibliotheken. Ver voor de grote razzia’s. Hun directeuren moesten zelfs formulieren invullen over hun familie. In die tijd konden veel mensen zich niet voorstellen wat er in de komende oorlogsjaren allemaal zou gebeuren. Mark Deckers vond een lijst met namen van elf Joodse mensen die ontslagen werden.

Hij werd nieuwsgierig. Wat betekenden deze mensen voor de bibliotheken? Wat is er met ze gebeurd? Overleefden ze de oorlogsjaren? Werden ze weer met een warm welkom ontvangen? Mark dook in de historie en ontdekte verhalen over hun levens. In zijn boek beschrijft hij wie deze elf mensen zijn en wat ze overkwam. Mensen die grondlegger waren van het jeugdbibliotheekwerk en van de eerste muziekbibliotheek, waar je platen kon lenen. Eén van de elf medewerkers is Dora Belinfante. Ze is geboren en opgegroeid in Den Haag en werkte in de bibliotheek van Zeist.

Dora overleefde de oorlog. Ze is net als veel van haar lotgenoten op transport gezet naar de concentratiekampen. Dora zat op hetzelfde moment in kamp Westerbork als Anne Frank. Anne wordt op 3 september 1944 op transport gezet naar Auschwitz. Een dag later wordt Dora op transport naar kamp Theresienstadt gezet. Ze heeft in verschillende Europese landen gevangen gezeten, maar na bizarre omzwervingen komt ze vrij. Van haar familie is ook bekend wat zij meemaakten.

Voor veel oorlogsslachtoffers was het moeilijk om in de bibliotheek terug te komen omdat er nieuwe medewerkers waren aangenomen. Dora ging na de oorlog weer in de bibliotheek van Zeist werken, maar later vond ze een baan in haar geboorteplaats Den Haag, in de Koninklijke Bibliotheek. Daar heeft ze nog lang met veel plezier haar werk kunnen doen. Veel foto’s van Dora en haar familie zijn bewaard gebleven.

Tijdens zijn lezing vertelt Mark met behulp van foto’s, brieven en krantenartikelen over de geschiedenis van Dora en de tien andere bibliotheekmedewerkers.

De lezing ‘Geruisloos verdwenen uit de bibliotheekgeschiedenis’ laat verhalen zien van mensen die bijna vergeten waren. Door op zoek te gaan naar de geschiedenis van de mensen die Mark op de lijst vond in de Koninklijke Bibliotheek, zet Mark hun leven weer even in het licht. Hij schreef hier ook een gelijknamig boek over, dat te leen is in Bibliotheek Zeist.